Tehiri icra Nedir? Nasıl Yapılır? Tüm Detaylar

Tehiri İcra Nedir? (İcranın Geri Bırakılması)

Tehiri icra, ilamlı icra takibi borçlusunun icra dosyasına belirli bir teminat göstererek temyiz veya İstinaf Mahkemesi tarafından verilen kararla icra işleminin üst derece mercilerinden birinde sonuçlanana kadar durdurulması anlamına gelir. Yerel mahkeme kararlarının uygulanmasında genellikle kesinleşme aranmadığından, karara karşı kanun yollarına başvurulmuş olsa bile, icra takibi de devam edecektir. Borçlu, mahkeme kararının istinaf veya temyiz yoluyla kaldırılması veya bozulması ihtimali varsa, icra takibinin devam etmesi durumunda risk altındadır. Borçlu, riskli olan işbu duruma karşı kanunlarla takibin durdurulmasını sağlayabilir.

İlamlı icra takibi borçlusunun icra dosyasına belirli bir teminat göstererek temyiz veya İstinaf Mahkemesinden alacağı bir kararla icra işleminin üst derece mercilerinden birindeki dosya sonuçlanana kadar durdurulması veya geri bırakılması olarak bilinen süreç, icra işleminin durdurulması olarak da bilinir. 2004 sayılı İcra İflas Kanunu (İİK) madde 33, icranın geri bırakılmasını düzenlemektedir.

Tehiri İcra Nasıl Yapılır?

Tehiri icra etmek için basitçe şunları yapmak gerekir:

• Hakkınızda takip edilen icra dosyasını inceleyin ve “İlamlı icraya konu olan dosya istinaf edilmiştir” şeklinde bir açıklama yapın. Teminat mektubu yatırmak için dosya hesabı gereklidir.”
• Aleyhinize sonuçlanan kararı istinaf edin ve süresi içinde derkenar alın. (UYAP, derkenar talebinde bulunmak için kullanılabilir. Uyap’tan derkenar alıyorsunuz ve direkt icra dosyasına gönderilmesini isteyin, böylece derkenarı icra dosyasına da sunmak zorunda kalmazsınız.)
• Teminat mektubunu sunun, istinaf derkenarını (icra tarafından gönderilse bile değilse) ve mehil vesikası talep edin.
• Mehil belgesini aldıktan sonra, icra hukuk mahkemesinden tehiri icra kararı talep edin.
• İcra Hukuk Mahkemesinden tehir kararı aldığınızda, kararı icra dosyasına sunun veya giderini yatırın ve icra dosyasına gönderilmesini talep edin.

Bu kadar. Dosyanız artık karar kesinleşene kadar işleme alınamayacak.

Tehiri icra kaç ay sürer?

Tehiri icra, Borçluya mahkemeden tehiri icra etmek için süre verilmiştir. Bu süre doksan günlüktür. Doksan gün boyunca mehil vesikasıyla takip durdurulur. Başka bir deyişle, alacaklının bu süre boyunca herhangi bir haciz işlemi yapma yetkisi yoktur.

Tehiri icra kararı hangi durumlarda istenir?

Yukarıda belirtildiği gibi, ilamların uygulanabilir niteliğe sahip olmaları için kesinleşmesinin beklenmesi gerekmez. Bu hususun istisnası yalnızca kesinleşmeden uygulanması mümkün olmayan ilamlardır. Tehiri icra (İcranın durdurulması), istinaf veya temyiz aşamalarında mahkeme kararlarının icra edilebilirliği nedeniyle alacaklısının alacağı elde etmesini engeller.

1. Yerel mahkemeden icra takibine ilişkin mahkeme kararının istinaf edildiğine ilişkin derkenar yazısı alınır.
2. İcra takibi dosyasına derkenar yazısı eklenerek “İcranın Geri Bırakılması (Tehir-i İcra)” kararının uygulanması için mehil vesikası talep edilir.
3. Ek olarak, teminat nakit olarak icra müdürlüğüne yatırılır. Teminat nakit dışında kabul edilir.
4. İcra Müdürlüğü, “İcranın Geri Bırakılması (Tehir-i İcra)” kararını uygulamak için 30 günlük bir süre verir.
5. İcra Mahkemesi, borçlu veya vekili tarafından “İcranın Geri Bırakılması (Tehir-i İcra)” kararı almak için başvurulur. Başvuruya mehil vesikası kararı da dahil edilir.
6. Aşağıdaki adımlar, Avukat Portalı üzerinden yapılacak başvurular için kullanılmalıdır.
   i. Hukuk Mahkemesi Dava Açılış: İcra Mahkemesi: Değişik İş: İlamlı Takip (İcranın Geri Bırakılması (İİK Madde 36)): Birim: İlgili İcra Dairesi: Dosya Numarası: Sorgula
7. Başvuru harcı ve icranın geri bırakılması harcı ile gider avansı başvuru esnasında yatırılır. Bu harçlar, başvurunun kabulü halinde hazineye irad kaydedilir ve reddi halinde iade edilir.
8. İcra Mahkemesi “İcranın Geri Bırakılması (Tehiri İcra)“na karar verirse, bu karar mahkemeye ve İcra Müdürlüğü dosyasına bildirilir.

Tehiri İcra – İcranın Durdurulması Süreci

Öncelikle borçlu hukuk yoluna başvurmalı ve ardından takibin yapıldığı yerdeki icra mahkemesinden icranın durdurulmasını istemelidir.

Borçlu, icra dairesine başvurarak icranın geri bırakılmasına karar verilene kadar süre istemelidir. Bu durumda, icra müdürü borçluya bir teminat karşılığında icranın geri bırakılmasına karar vermek için uygun bir süre verir. (Mehil kaynakları)

Kararın istinaf edilmesi durumunda, kararın icra müdürlüğüne iletilmesi için bir derkenar alınması gerekir.

İcra mahkemesi, icranın geri bırakılması talebini haksız bulursa reddeder; haklı bulursa kabul eder ve kanun yolu incelemesinin sonuna kadar ilamın icrasını erteler. İcra mahkemesince icranın geri bırakılması hakkındaki karar, ilgililer tarafından verilirse icra dairesine en uygun şekilde bildirilir.

Bölge adliye mahkemesince istinaf başvurusu kesin olarak esastan reddine karar verilmesi veya Yargıtayca temyiz başvurusu reddedilerek hüküm onanması durumunda, alacaklının istemi üzerine başkaca işleme gerek kalmaksızın ilamın icrasına devam edilir ve teminata konu olan para alacaklıya ödenir.

İcranın Geri Bırakılması Türleri

İcranın geri bırakılması, borçlunun ilamlı icra takibinde ilerlemesine izin veren hukuksal bir yöntemdir.

İcra emrine itiraz edilemez. Kanun koyucu, borçlunun icranın geri bırakılmasını talep edebileceğini düzenlemiştir.

İcranın geri alınması aşağıdaki nedenlerle istenebilir:

Borcun itfa edildiği, ödenmesi için daha fazla süre verildiği ve zaman aşımına uğradığı iddiaları.

İcra Emrinin Tebliğinden Önceki Nedenlere Dayanma

Hükmün verildiği tarihten sonra, ancak icra emrinin tebliğinden önce, borçlu,

İtfa edilmiş, zamanaşımına uğramış veya ertelenmiş olduğunu iddia ediyorsa, icra emrinin tebliğinden itibaren yedi gün içinde icra mahkemesinden icranın iptal edilmesini talep etmelidir.
Borçlunun, borcun itfa edildiği veya ertelendiğine dair iddiaları, yetkili merciler tarafından re’sen düzenlenmiş veya onaylanmış resmi bir belge veya alacaklı tarafından ikrar edilmiş bir belge ile desteklenmelidir.

Borçlu, borcun zamanaşımına uğradığına dair iddiasını ispatlamak için herhangi bir belge sunmak zorunda değildir.

İcranın geri bırakılması aşağıdaki üç nedenden biri nedeniyle istenebilir:

İtfa Sebebiyle İcranın Geri Bırakılması Talebi

İcra mahkemesi, borçlunun iddiası, borcun itfa edildiğine ilişkinse ve gerekli belgelerle desteklenirse icranın geri bırakılmasına karar verir.

Bu kararla icra takibi sona erecektir. Mahkeme talebi reddederse, takibe devam edilir.

Borcun Ertelenmesi Sebebiyle İcranın Geri Bırakılması Talebi (İmhal)

Borçlu, icra emrinin tebliğinden önce kendisine süre verildiğini (imhal) iddia ediyorsa, bunu yetkililer tarafından re’sen düzenlenmiş veya onaylanmış belgelerle ispat etmesi gerekir. Alternatif olarak, alacaklı tarafından mahkeme önünde ikrar edilmiş olabilir.

Borçlu imhale dayanıyorsa, borçlunun talebi kabul edilirse takip iptal edilmeyip icra geri bırakılır. Bu durumda, icra mahkemesi icranın geri bırakıldığı süreyi belirtmelidir.

Zamanaşımı Sebebiyle İcranın Geri Bırakılması Talebi

Borçlunun iddiası, borcun zamanaşımına uğradığına ilişkinse, ispat yükü alacaklının değil, borçlunun üzerindedir.

Alacaklı, zamanaşımının durduğunu veya kesildiğini iddia ediyorsa, resmi bir belge veya borçlu tarafından onaylanan bir belge ile bu iddiasını ispat etmek zorundadır. Aksi takdirde mahkeme icranın iptal edilmesine karar verir ve takip sona erer.

İcra Emrinin Tebliğinden Sonraki Nedenlere Dayanma

Borç, icra emrinin tebliğinden sonraki bir dönemde itfa edilmiş, ertelenmiş veya zaman aşımına uğramış olabilir. Böyle bir durumda borçlu, icra mahkemesinden icranın geri bırakılmasını talep edebilir.

Borçlunun itfa edildiği veya ertelendiği iddiası, noterlikçe düzenlenmiş veya onaylanmış resmi belge ya da icra tutanağı ile desteklenmelidir.

İcranın Geri Bırakılması Talebinin Reddi

Tehiri icra talebi reddedilirse, memur muamelesine itiraz yoluna gidilir. Bu itiraz sonucunda alınan karar kesin. Eğer doğru bir karar çıkarsa icra durdurulur. Ancak karar aleyhe çıkarsa kesinleşir. İcranın geri bırakılmasına ilişkin talebi reddedilen borçlu, icra dairesine borcunu ödemelidir. Borçlarını ödememesi durumunda malları haczedilir, satılır ve alacaklının alacağı elde edilen bedellerden tahsil edilir.

Bu aşamada borcu olmayan bir miktarı ödediğini iddia eden borçlu, alacaklıya karşı istirdat davası açarak borcunu ödemekten kurtulabilir. Bununla birlikte, ortada bir ilam olduğu için istirdat davası hemen başarıya ulaşmaz. Borçlu lehine istinaf veya temyiz kararı çıkarsa paranın geri alınması mümkündür. Konu hakkında daha fazla bilgi için “istirdat davası” başlıklı yazımızı okuyabilirsiniz.

Tehiri, icra talebinin reddedilmesi durumunda, alacaklının borcun itfa edildiğini veya zamanaşımına uğradığını iddia ederek alacaklıya karşı menfi tespit davası açabilir.

Tehiri İcra Talebinin Kabulu

Borçlunun istinaf veya temyiz yoluna başvurması ve yetkililerin incelemeleri sonucunda icranın geri bırakılmasına karar verilmesi durumunda icra dosyası tamamen durur.

Tehiri icra talebi onaylandıktan sonra kişinin teminatı depo olarak durmaya devam eder. Kişi, sürecin sonunda haklı çıkarsa bu parayı geri alabilir.

Mehil Vesikası Nedir?

Bir borçlunun hakkında bir ilamlı icra takibi başlatıldığında, icra mahkemesinden Tehir-i İcra Kararı getirmek için kendisine verilen süreyi gösteren Mehil Vesikası’dır.

Mehil vesikası, borçlunun, ilamlı icraya konu edilen kararı temyiz veya istinaf ettiğini ve 3 aylık faizi ile birlikte dosya borcuna ilişkin teminat yatırdığını gösterir. Bu belgenin yanı sıra, borçluya icra mahkemesinden tehiri icra kararı getirmesi için süre verilmiştir. Bu süre içinde mehil vesikasıyla takip durdurulur. Başka bir deyişle, alacaklının bu süre boyunca herhangi bir haciz işlemi yapma yetkisi yoktur.

İcra Hukuk Mahkemesinden Tehiri İcra Kararı Alınması

Borçlusu icra mahkemesinden tehiri icra kararı aldıktan sonra, icra dosyasının istinaf veya temyiz incelemesi sona ermesi için icra mahkemesinden tehiri icra kararı alması gerekir. Tehiri icra kararı alabilmek için icra hukuk mahkemesine bir dilekçe ile başvurulmalıdır. Dilekçeye ek olarak;

• İcra takibine ilişkin kararın tehiri, icra talepli olarak temyiz edildiğine dair derkenar,
• Mehil vesikasına esas üç aylık (90) gün sonrasına ilişkin dosya hesabı,
• nakit teminata ilişkin dekont veya teminat mektubunun sureti
• Mehil vesikasına esas olmalıdır.
  İcra Hukuk Mahkemesine yapılan başvurular, Uyap veya Hukuk Tevzi Bürosundan yeni iş dosyası olarak alınacaktır.

Tehiri İcra Kararında Görevli ve Yetkili Mahkeme

İcranın geri bırakılması diğer adıyla tehiri icra kararı konusunda görevli ve yetkili mahkeme takibin yapıldığı yer icra mahkemesidir.