Silahla adam öldürme ve bu suça teşebbüs, Türk Ceza Kanunu açısından en önemli suçlardan biridir. Silah kavramı, TCK’nın 6/1-f maddesinde geniş bir çerçevede ele alınır. Bu madde gereği, tabanca, tüfek gibi klasik silahların yanı sıra, bıçak gibi kesici aletler de bu kapsama girer. (Bkz. Bıçakla Adam Öldürme ve Teşebbüs )
Ancak, ilginç bir şekilde, suçta elverişli şekilde kullanıldıkları takdirde kalem, tırnak makası ya da araba anahtarı gibi sıradan nesneler de silah olarak kabul edilir. Bu durum, silahın yalnızca teknik araç olmayıp aynı zamanda failin niyetine bağlı olarak tehdit unsuru olduğunu ortaya koymaktadır. Kasten adam öldürme suçunun cezası, TCK’nın 81. maddesinde düzenlenmiş olup suçun temel şekli olarak müebbet hapis cezasını öngörülür. (Bkz. Cinayete Teşebbüs Suçu ve Cezası)
Ne Anlatıyor;
- 1 İçerikte Neler Var?
- 2 Silahla Adam Öldürme
- 3 Silahla Adam Öldürmeye Teşebbüs
- 4 Silahla Adam Öldürme ve Silahla Adam Öldürmeye Teşebbüs Arasındaki Farklar
- 5 Silah Türüne Göre Farklılıklar
- 6 Ruhsatsız veya Ruhsatlı Silah Kullanımı
- 7 Organize Suç Örgütleriyle Bağlantılı Olup Olmaması
- 8 Terör Eylemiyle Bağlantılı Olup Olmaması
İçerikte Neler Var?
Silahla Adam Öldürme
Silahla ya da silahsız olarak gerçekleştirilen insan öldürme eylemleri verilen ceza için aynıdır. Dolayısıyla, silahla adam öldürme suçu, temel adam öldürme suçu içerisinde mütalaa edilmekte olup TCK’nın 81. maddesi kapsamında değerlendirilir. Bu durum, failin silah kullanma niyetinin varlığı veya yokluğunun, cezanın niteliğini değiştirmediğini gösterir.
Özellikle tasarlayarak kasten adam öldürme suçu, TCK 82/1-a maddesinde düzenlenir. Akabinde suçun nitelikli hallerinden biridir. Yargıtay’a göre, kişinin suç işleme kararı aldıktan sonra karardan vazgeçmeyip, soğukkanlı ve planlı şekilde eylemi gerçekleştirmesi durumunda tasarlayarak insan öldürme suçu işlemiş sayılır. Bu da failin eyleminde iradeyle niyetinin ne denli belirgin olduğunu ortaya koyar. (Bkz. Nitelikli Kasten Öldürme ve Teşebbüs)
Silahla Adam Öldürmeye Teşebbüs
Bu suç türü TCK 35. maddesinde belirtilen kavram çerçevesinde ele alınır. Bu madde, suç işleme niyetinde bulunan bir kişinin gerçekleştirdiği eylemin sonuçlarına göre cezalandırılmasını öngörür. Teşebbüs halinde, failin neden olduğu zarar veya tehlikenin ciddiyetine göre cezalar belirlenir. Örneğin, ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası yerine, 13 yıldan 20 kadar yargılanır. Aynı zamanda müebbet yerine ise 9 yıldan 15 yıla kadar hapis cezası uygulanarak suçlunun uzun süre ceza yatması sağlanır. (Bkz. Yanlışlıkla Adam Öldürme Suçu ve Cezası)
Bu bağlamda, basit kasten öldürme suçuna teşebbüs eden kişi, dokuz ile on beş yıl arasında hapis cezası ile karşılaşır. Nitelikli kasten öldürme suçuna teşebbüs eden bir kişi on üç ile yirmi yıl arasında hapis cezasına çarptırılır. Ayrıca nitelikli haller arasında yer almaz.
Silahla Adam Öldürme ve Silahla Adam Öldürmeye Teşebbüs Arasındaki Farklar
Bu suç TCK’da farklı şekillerde ele alınan iki önemli kavramdır. İki kavram arasındaki en temel fark, failin eyleminin sonuçlarına bağlı olarak oluşan hukuki durumdur. Silahla adam öldürmeye teşebbüs, failin öldürme kastıyla hareket edip, sonuç elde edemediği durumları kapsar. Bu durumlarda yargıtay birden fazla suç halini değerlendirmeye alır.
Örneğin, bir kişi niyetli şekilde silahını ateşleyerek hedef aldığı kişiyi vurur, fakat kişi hayatta kalmayı başarırsa fail, kasten öldürmeye teşebbüs suçundan yargılanacaktır. Teşebbüs, suçun işlenmesi için gerekli olan tüm hareketlerin gerçekleştirilmesine rağmen, arzu edilen sonucun elde edilememesi durumunda ortaya çıkar.
Silah Türüne Göre Farklılıklar
Tabanca, tüfek ve otomatik silahlar gibi çeşitli silah türleri, yalnızca fiziksel yapılarıyla değil. Aynı zamanda kullanım amacıyla potansiyel tehlikelerine göre de değerlendirilir. Örneğin, tabancalar genellikle kişisel savunma amacıyla tercih edilen, hafif ayrıca taşınması kolay ateşli silahlardır.
Bu silahlar, yakın mesafede hedefe isabet oranı yüksek olduğu için, kasten öldürme veya yaralama gibi suçlarda sıkça kullanılır. Tüfekler ise, daha uzun menzil ve daha fazla ateş gücü sunan silahlar olarak bilinir. Avcılık veya atıcılık gibi etkinliklerde yaygın olarak kullanılır. Aynı zamanda suç eylemlerinde de kullanılma potansiyeline sahiptir. Tüfeklerin, tabancalara göre daha büyük olması, onları hedefin uzakta olduğu durumlarda daha etkili hale getirir.
Ruhsatsız veya Ruhsatlı Silah Kullanımı
Cinayetlerde ruhsatsız veya ruhsatlı silah kullanımı, ceza hukuku açısından önemli ayrım ve değerlendirme kriteridir. Ruhsatlı silah, yasal olarak edinilmiş olup kullanımına izin verilen silahı ifade eder. Ruhsatsız silah ise, yasal düzenlemelere aykırı olarak edinilen silahlardır. İki durum arasındaki fark, cinayetle ilgili hukuki sonuçları doğrudan etkiler.
Ruhsatlı silah kullanan bir fail, silahını meşru müdafaa veya savunma amacıyla kullanmış olabileceği gerekçesiyle, mahkemede daha hafif bir ceza karşılaşma olasılığı bulundurur. Ancak ruhsatsız silah kullanan failin durumu daha ağır şekilde değerlendirilir.
Organize Suç Örgütleriyle Bağlantılı Olup Olmaması
Cinayetlerde kullanılan silahların organize suç örgütleriyle bağlantılı olup olmaması, hukuki süreçlerde güvenlik açısından önemli konu teşkil eder. Organize suç örgütleri, yasadışı faaliyetlerini sürdürmek için silah bulundurulur. Organize suç örgütleri genellikle daha güçlü ayrıca daha tehlikeli silahlar kullanma eğilimindedir. Bu durum, cinayetlerin işlenme şekliyle sonuçları üzerinde de doğrudan etkilidir.
Örneğin, cinayetin organize suç örgütünün kontrolündeki silahla işlenmesi, yalnızca faile değil. Aynı zamanda örgütün yapısına ve işleyişine dair önemli ipuçları sunar. Ayrıca, cinayetlerde kullanılan silahların geçmişiyle bulundukları yerler de bu bağlamda önem taşır. Örneğin, ruhsatsız silahla işlenmiş cinayet, silahın daha geniş organize suç ağına ait olduğu şüphesini doğurur.
Terör Eylemiyle Bağlantılı Olup Olmaması
Terör eylemlerinde kullanılan silahların çoğunlukla ruhsatsız olmasıyla yasadışı yollarla temin edilmesi, cinayetlerin organize suç yapısına dayandığını ortaya koyar. Teröristlerin kullandığı silahların özellikleri, cinayetlerin işlenme şekli üzerinde de belirleyici rol oynar.
Ayrıca, terör bağlantılı cinayetler, toplumsal huzursuzlukla güvensizlik yaratma potansiyeline sahiptir. Terör eylemlerinin ardından gelen cinayetler, genellikle daha geniş bir toplumsal tartışma ve politik değişikliklere yol açar. Yargıtay tüm durumları tek tek inceleyerek silahın kullanım amacı, nereden temin edildiği gibi sorular ile yargılamaya başlar. Bu süreçte silah eğer terör veya organize suçta kullanıldıysa fail çok daha fazla ceza alır.